[TO MI E MILO EM DRAGO
NA STRUGA DU]AN DA IMAM
NA STRUGA DU]AN DA IMAM
NA ]EPENCITE DA SEDAM...
OF, LE-LE, LE-LE LIBELE,
SRCETO MI GO XANAM IZGORE.
  NA ]EPENCITE DA SEDAM
STRU[KITE MOMI DA GLEDAM
STRU[KITE MOMI DA GLEDAM
KOGA MI ODAT NA VODA...
OF, LE-LE, LE-LE LIBELE,
SRCETO MI GO XANAM IZGORE.
 KOGA MI ODAT NA VODA...
SO TIE STOMNI [ARENI...
SO NALANITE TROPAJA
SRCETO MI GO KOPAJA...
OF, LE-LE, LE-LE LIBELE,
SRCETO MI GO XANAM IZGORE.
 

      Tradicionalnoto narodno tvore{tvo vo Makedonija, izvonredno bogato i raznovidno, zaedno so impresivnata narodna poezija, narodna muzika i igra, e dragocenoto kulturno nasledstvo {to niz vekovite go sozdaval Makedonskiot narod. Toa narodno tvore{tvo, vo ramkite na celokupnata materijalna i duhovna kultura na Makedonskiot narod, sozdavana vo karakteristi~ni prirodno-geografski uslovi, na ju`niot del na Balkanskiot poluostrov vo krajno neizvesni i specifi~ni istoriski okolnosti se odlikuva so svoi posebni osobenosti i karakteristiki. Poradi svojata mestopolo`ba, teritorijata na Makedonija otsekoga{ bila va`en i neizbe`en krstopat vo golemite preselbi na narodite, koi pridonesuvale za vkrstosuvawe i sinteza na razni kulturni vlijanija, vo site sferi od `ivotot na lu|eto.

      Pri doa|aweto na Slovenite na Balkanskiot poluostrov i pokraj toa {to istite se sretnale so edna mnogu povozvi{ena kultura, vizantiskata, napravile dlaboki etnosocijalni promeni, {to vo osnova ja promenilo etni~kata struktura, a voedno doprineslo i za stabilizirawe na etni~kata slika na ovoj del na Balkanot. Tie gi zadr`ale osnovnite komponenti vo na~inot na `iveeweto, no so tekot na vremeto {to mo`e da se zabele`i od arheolo{kite pronajdoci i freskoslikarstvoto, vo mnogu elementi se ~uvstvuva vlijanieto na vizantiskata civilizacija. Posebno e vpe~atliva transformacijata na nosijata, vezot, nakitot. Sepak, prodol`uva tradicijata na krojot na nosijata, mekosta i simbolikata na boite, nivnata kompozicija, {to pretstavuva osnoven beleg za ponatamo{nata simbioza i razvoen pat na narodnata nosija. Niz vremeto, narodnata nosija }e bide podlo`uvana na primena na razni vlijanija, vo zavisnost od vremeto i uslovite na `iveeweto.

      Iako sodr`i nekoi elementi ili samo tragi od elementi na tu|ite vlijanija, makedonskoto narodno tvore{tvo, kako kolentivna i anonimna tvorba na {irokite narodni sloevi, tesno povrzani so sekojdnevniot `ivot, ja poka`uva vo svojot osnoven kontinuitet, svojata vitalnost i svojata odredenost vo umetni~koto oblikuvawe. Makedonskiot narod gi prerabotil tie tu|i elementi so svoite estetski sfa}awa, im dal svoi formi i proporcii, svoj kolorit i kompozicija i sozdal ne{to svoe, samobitno, koe navistina e odraz na negoviot duh, na negovoto ~uvstvo za umetni~ko izrazuvawe.

      Vo bogatiot opus na tradicionalnoto narodno tvore{tvo na Makedonskiot narod, narodnite nosii so nakitot na niv vo dolga niza godini se prenesuvale od pokolenie na pokolenie, kako specifi~na etni~ka izdiferencirana granka od narodnoto tvore{tvo, koi so skladno slevawe na ornamentalnata kompozicija vo topli i mirni tonovi na prirodni boi, pretstavuvaat vistinski umetni~ki dela.

Risto Taneski


nazad sledna